Een bijzonder element in het Rietveld is ‘de waterval’, gelegen achter de Rietveldse molen. Hier stroomt permanent water vanuit de Papenvaart een meter omlaag de Rietveldse vaart in. De juiste naam is ‘wateroverslag’. Het water stroomt over een breed geaccidenteerd talud, waardoor een kabbelend geluid ontstaat. Deze wateroverslag tussen brede rietkragen achter de molen blijkt een van de favoriete plekjes van Rietveldbezoekers. Ernaast is een picknickplek vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over de polders.
Hoe is deze wateroverslag ontstaan?
In 1959 werden de Rietveldse en de Hoornse polder samengevoegd tot de Riethoornse polder. Vervolgens werd een nieuw gemaal gebouwd voor de beide polders. Dit gemaal kwam op een plek nabij het noordzijde van de Compierekade, waar tot 1929 de Hoornse molen stond. Het boezemkanaal dat het water moest gaan afvoeren naar de Rijn, lag er nog.
In 1966 was het zover. De Rietveldse molen stopte met de bemaling, waarna deze taak werd overgenomen door het nieuwe gemaal. De Papenvaart achter de molen, eeuwenlang de waterafvoer van het Rietveld naar de Rijn, kreeg een andere functie: het werd een waterinlaatkanaal. In de Papenvaart werden 2 stuwen geplaatst, één bij de Rijn en de ander in het Spookverlaat (foto). Beide stuwen hebben een inlaat of inlaatduiker, bedoeld om water de polder in te laten.
Via de twee inlaten stroomt water uit de Rijn naar het lagere deel van de Papenvaart om vervolgens via een val van 1 meter hoog de Rietveldse vaart in te stromen: de waterval.
Dit binnen laten van water is nodig om het polderwater vers te houden – stilstaand water wordt “dood”. Bij een te lage waterstand, bijvoorbeeld na een lange periode van droogte en de daarbij voorkomende verdamping, wordt de inlaat ook gebruikt om het water weer op peil te krijgen.
Door Rijnwater in te laten aan de ene zijde van de Riethoornse polder en weer op te malen aan de andere zijde ontstaat aldus een permanente verversing van het polderwater.
Het inlaten van rivierwater in de polder heeft overigens ook andere gevolgen: ook in het Rietveld worden steeds vaker rivierkreeften gesignaleerd.
Op de foto: een rivierkreeft op bezoek bij Rietveld nr. 17